Smysl života jako subjektivní spirituální lidská zkušenost
Abstrakt
Lidská spiritualita je součástí osobní vnitřní zkušenosti jako např. vědomí vlastní volby, subjektivity, aspirací, preferovaných hodnot a jejich kritérií, otevřenosti k sobě samému i k druhým, připravenosti odporovat zlu a úsilí realizovat životní smysl. Mnohostranný konstrukt smyslu života zahrnuje: 1) přijetí a potvrzení života, 2) sebepřijetí, 3) uvědomění si cílů, 4) pocit svobody, 5) zhodnocení budoucnosti a 6) postoj ke smrti. Cílem mého empirického výzkumu bylo určit intenzitu SoL (smyslu života) mezi studenty pedagogiky a stanovit, které komponenty smyslu života spolupodmiňují úroveň jeho intenzity. Testovaná skupina: reprezentativní skupina studentů pedagogiky na Univerzitě ve Štětíně: 683 osob. Navržený test SoL je založen na formátu PIL (Purpose in Life) Crumbaugh-Maholickova Purpose-in-Life testu. Výsledky výzkumu prokázaly empirická tvrzení stanovená na základě logoteorie a logoterapie (např. o významnosti postoje ke smrti pro postoj k životu či o smyslu svobody jako mechanismu napomáhajícímu ke zkušenosti transcendence).
(Článek je v anglickém jazyce)
Klíčová slova
logoteorie, pocit smyslu v životě, spiritualitaLiteratura
Borowska, T. (1998). Pedagogika ograniczeń ludzkiej egzystencji [The pedagogy of the borders of human existence]. Warszawa: ISE.
Cekiera, Cz. (1994). Ryzyko uzależnień [ The risk of addictions]. Lublin.
Czapiński, J. (2005). Czy szcęście popłaca? Dobrostan psychiczny jako przyczyna pomyślnośći życiowej [ Is happiness a valuable thing? Psychological well-being as the cause of successful life]. In J. Czapiński (ed.) Psychologia pozytywna. Nauka o sczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. [Positive psychology. On happiness, health, strength and human virtues]. Warszawa.
Czeżowski, T. (1998). Jak rozumieć ‘sens życia’ [How to understand the sense of life]. In M. Środa (ed.) O wartościach, normach i problemach moralnych. [On values, norms and moral dilemmas].
Frankl, V.E. (1998). Homo patiens [Polish trans.]. Warszawa: PAX.
Halarewicz, J. (1992). Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii [On the tracks of truth. Introduction to Philosophy]. Kraków.
Gasiul, H. (2006). Psychologia osobowości. Nurty, teorie koncepcje [Psychology of personality. Trends, theories, ideas]. Warszawa.
Góralski, A. (1974). Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologii i pedagogice [Description and statistical analyses in psychology and pedagogy]. Warszawa.
Grzegorczyk, A. (2003). Psychiczna osobliwość człowieka [Mental characteristics of man] Warszawa: WN SCHOLAR.
Grzegorczyk, A. (1995). Życie jako wyzwanie. Wprowadzenie w filozofię racjonalistyczną [Life as a challenge. Introduction to rational philosophy]. Warszawa: IFiS PAN.
Heszen-Niejodek, I. (2004). Wymiar duchowy człowieka, jego znaczenie w psychologii zdrowia i jego pomiar [Man’s spirituals dimension, its relevance to heath psychology and measurement]. Przegląd Psychologiczny, Vol. 47, No 1.
Hind, M.R., Jaworski, R. (2005). Psycholodzy chrześcijańscy wobec problemów człowieka [Christian psychologists and human problems]. Płock.
Ingarden, R. (1998). Książeczka o człowieku [A little book about man]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kępiński, A. (2005). Refleksje oświęcimskie [Reflections on KL Auschwitz]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kępiński, A. (2001). Z psychopatologii ‘nadludzi’ [From psychopathology to ‘supermen’]. In A. Kępiński, Rytm życia [Rhythm of life]. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kopaliński, W. (1978). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kotarbiński, T. (1989). Żyć zacnie [To live a decent life]. Warszawa.
Kotarbiński, T. (1986). Medytacje o życiu godziwym [Meditations on a decent life]. Warszawa.
Makselon, J. (2002). Antropologiczne implikacje badań tanatopsychologicznych [Anthropological implications of tanatopsychological research]. Przegląd Psychologiczny, Vol. 33, No 1.
Lech, M. (1982). Mechanizmy kształtowania się poczucia bezsensu życia [Mechanisms contributing to the experiencing of life senselessness]. Prace psychologiczne, No 16.
Mausch, K. (2000). Psychologiczne właściwości człowieka a stan układu immunologicznego [Psychological qualities in relation to the immune system]. Szczecin: Pomorska Akademia Medyczna.
Mausch, K. (2007). Czy zło tkwi w człowieku? [Is evil inherent to man?]. In K. Mausch, E.Ryś (ed.). Patologia społeczna. Wbrane zagadnienia [Social pathology. Selected topics]. Szczecin: Zapol.
Mausch, K. (2007a). Depresja czyli wyczerpanie duszy. Czy depresja może mieć sens egzystencjalny? [Depression it is exhausted of soul. Can depression has an existential sense?]. In K. Mausch, E.Ryś (ed.). Patologia społeczna. Wbrane zagadnienia [Social pathology. Selected topics]. Szczecin: Zapol.
Mausch, K. (2007b). Noopsychosomatic dimension of suffering [online], typescript .
Mausch, K., Ryś, E. Duchowa kondycja pracowników socjalnych. Studium Noopyschosomatyczne [Spiritual condition of social workers. Noopsychosomatic study]. W druku, Presov 2008.
Mausch, K. (2007c). Zdrowie jako dobrostan sensem pracy socjalnej. Rozważania w kontekście wyników badań empirycznych empirycznych perspektywie noopsychosomatycznej [Health as well-being: the target of social work. Reflections on empirical research results on Noopsychsomatics]. Paper read at the International Conference in Spisska Nova Ves, Slovakia, 2 October 2007.
Mausch, K. (2006). Procesy emocjonalne w kontekście kształcenia nauczycieli [Emotional processes in the context of teachers training]. Pedagogika Szkoły Wyższej, Vol. 28.
Mausch, K. (2007d). Noopsychosomatic disorders in the light of empirical studies. Typescript.
Ossowska, M. (1985). Normy moralne [Social norms]. Warszawa.
Ostrowska, A. (2005). Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa [Death in the experience of an individual and society]. Warszawa.
Popielski, K. (1999). Noopsychosomatyka: propozycja nowego podejścia diagnostyczno – terapeutycznego [Noopsychsomatics: a new approach to diagnosis and therapeutic treatment]. Przegląd Psychologiczny, Vol. 42, No 4.
Reykowski, J. (1982). Osobowość jako centralny sytem regulacji i integracji czynności [Personality as a central system of regulation and integrity of actions]. In Tomaszewski T. (ed.), Psychologia [Psychology]. Warszawa.
Ryś, E., Mausch, K. (2006). Sytuacja egzystencjalna człowieka. Pomoc psychoterapeutyczna w zaburzeniach poczucia sensu życia [Existential situation of man. Psychotherapeutic help in the sense of life disorders]. Zeszyty Naukowe. Studia Pedagogica Universitatis Stetinensis 6. Szczecin.
Ryś, E. (2007). Zaburzenia poczucia sensu życia w sytuacji zmiany społecznej. Studium empiryczne na przykładzie nauczycieli województwa zachodniopomorskiego [Disturbed experience of the meaning of life in a changing social environment. Empirical study on the teachers from the West Pomeranian Voivodship]. In K. Mausch, E. Ryś (ed.), Patologia społeczna. Wybrane zagadnienia [Social pathology. Selected topics]. Szczecin.
Ryś, E., Mausch, K. (2007). Społeczne konstruowanie emocji [Social Construing of Emotions]. In J. Leoński, U. Kozłowska (ed.), W kręgu socjologii interpretatywnej. Badania jakościowe nad tożsamością [In the Sphere of Interpretative Sociology. Qualitative Research into Identity]. Szczecin. 255–269.
Stróżewski, W. (2005). Istnienie i sens [Existence and its sense]. Kraków: Znak.
Tillich, P. (1994). Męstwo bycia [The courage of being]. Poznań: REBIS.
Wojtyła, K. (2000). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne [A person and a deed and other anthropological studies]. Lublin.
Zaleski, Z. (1989). Przyszłościowa perspektywa czasowa jako wymiar ‘ja’ [Future perspective as the dimension]. In Biela A., Uchnast Z., Witkowski T., Wykłady z psychologii w KUL w roku akademickim 1986/1987 [Lectures in psychology at the Catholic University of Lublin in the academic year of 1986/1987]. Lublin.